Ginekolog

Badanie Cytologiczne

Badanie to nie wymaga specjalistycznego sprzętu. Wykonuje się je w każdym gabinecie ginekologicznym po założeniu wziernika do pochwy za pomocą szpatułki lub długiego wacika lekarz pobiera komórki wchodzące w skład nabłonka pokrywającego narząd rodny, które podlegają cyklicznym zmianom i złuszczają się. Komórki rozprowadza się na szkiełku mikroskopowym, utrwala, niekiedy odpowiednio barwi i ocenia pod mikroskopem.

Cytologia ma szczególne znaczenie w zapobieganiu nowotworów, gdyż umożliwia wykrycie wczesnych postaci raka szyjki macicy i tzw. stanów przedrakowych, z których może rozwinąć się nowotwór. Raz w roku podczas kontrolnej wizyty u ginekologa powinny ją wykonywać kobiety, które rozpoczęły życie płciowe bez względu na wiek lub wszystkie od 18 roku życia.

W zależności od cech komórek ocenianych w rozmazie zalicza się je do pięciu grup cytologicznych:

Grupa I ? w rozmazie występują prawidłowe komórki nabłonka i zależnie od fazy cyklu płciowego niewielka liczba krwinek białych. Gdy otrzymamy taki wynik cytologii, następne badanie przeprowadzamy za rok.

Grupa II ? jest najczęściej spotykana, zwłaszcza u kobiet, które prowadzą życie seksualne. Obok komórek obecnych w grupie I są tu także komórki zapalne. Nie widać jednak komórek nieprawidłowych, charakterystycznych dla stanu przedrakowego. Taki wynik często mają kobiety, u których pojawiła się nadżerka. Nadżerkę musisz wyleczyć i powtórzyć cytologię. Jeśli lekarz podejrzewa stan zapalny, przepisze ci środki przeciwzapalne i ginekologiczną kontrolę po leczeniu.

Grupa III ? to wynik dodatni (podejrzany). W rozmazie stwierdza się tzw. komórki dysplastyczne (nieprawidłowe). W zależności od nasilenia zmian i liczby tych komórek wyróżnia się dysplazję małego, średniego i dużego stopnia. Taki wynik wymaga kontrolnego ponownego badania w krótkim czasie, ewentualnie po leczeniu. Jeżeli zmiany utrzymują się nadal, należy pobrać wybrane odpowiednio (celowane) wycinki z tarczy części pochwowej. Do tej grupy cytologicznej zalicza się również ciężkie zmiany zapalne. Również niektóre zakażenia wirusowe (np. wirusem brodawczaka ? infekcja najczęściej spotykana u młodych, współżyjących kobiet) mogą przyczynić się do powstania obrazu charakterystycznego dla tej grupy.

Grupa IV ? w rozmazie znajdujemy pojedyncze komórki tzw. atypowe, znacznie różniące się od prawidłowych komórek, sugerujące zmianę złośliwą ograniczoną do nabłonka. Mogą one świadczyć o istnieniu raka przedinwazyjnego, czyli takiego, którego komórki występują na razie tylko w nabłonku. Ten nowotwór wcześnie wykryty jest w 100 proc.wyleczalny.

Grupa V ? świadczy o wykryciu zmian złośliwych (jest to tzw. rak inwazyjny). Jeśli atypowe komórki nie są liczne i szybko zdecydujesz się na leczenie, masz szanse na wyleczenie.

Przed badaniem pacjentka przez dwa dni nie może stosować żadnych leków dopochwowych ani płukania pochwy.

Dlaczego to takie ważne badanie?

W Polsce, co roku u 3,3 tys. kobiet diagnozuje się raka szyjki macicy a 1,8 tys. umiera. Okazuje się, że 50% kobiet z rakiem szyjki macicy nigdy nie miało zrobionego badania cytologicznego, a 60% nie miało cytologii w ciągu ostatnich 5 lat!

Cytologia jest podstawowym badaniem pozwalającym na wykrycie rozwijającego się procesu chorobowego. Pozwala na wykrycie stanów przednowotworowych i raka szyjki macicy nawet we wczesnym, uleczalnym studium jego rozwoju.

Co wiemy o wirusie HPV?

• Wirusem brodawczaka ludzkiego zakaża się 80% kobiet ? przynajmniej raz w życiu (panowie o wiele rzadziej). HPV jest najczęstszą chorobą przenoszoną drogą płciową, a stosowanie prezerwatyw tylko nieznacznie zmniejsza prawdopodobieństwo zakażenia.
• W większości przypadków organizm sam sobie radzi z wirusem, jednak długotrwałe zakażenie może prowadzić do rozwoju raka szyjki macicy. Tak dzieje się w przypadku infekcji przetrwałych spowodowanych przez tzw. onkogenne szczepy wirusa HPV (oznaczone nr 16, 18).
• Ryzyko wystąpienia raka szyjki macicy nie zależy od skłonności dziedzicznych tak jak np. w przypadku raka piersi, niemal we wszystkich przypadkach nowotwór ten jest efektem przetrwałej infekcji onkogennymi szczepami wirusa HPV.

Regularnie wykonywane badania cytologiczne, to jak do tej pory najskuteczniejsza metoda diagnozowania wirusa HPV.